Bovenwech - Binnewech - Vrije Noock

Bovenwech - Binnewech - Vrije Noock

In de zuidelijke polders van Hazerswoude hebben minstens 11 eendenkooien gelegen. Over een tweetal is weinig bekend aangezien er slechts 1 vermelding aanwezig is. Op de kaart uit 1611 zijn drie kooien ingetekend, de andere acht kooien komen uit de Oud Rechtelijke Archieven. Alle kooien zijn verdwenen in de loop van de eeuw door de winning van de slagturf en later door de droogmaking van het hele gebied ten zuiden van het dorp Hazerswoude. Het droogmaken startte in 1759, dijken werden verbeterd en nieuwe aangelegd samen met vele molens die moesten zorgen voor de waterafvoer. Rond 1764 was de klus geklaard.

B1 - In mei 1554 verkoopt Adriaen Embrechtsz van der Does 5 morgen minus 2 hond slagturf land aan Jacob Willemsz. In het land ligt een vogelkooi en deze wordt door Jacob Willemsz in 1563 door verkocht aan Claes Jacobsz. De kooi en het land zijn dan groot 2 morgen 1 hond. De kooi lag op het Zuideinde in de Bovenwech. In 1570 koopt Jacob Jansz Wittebol de kooi. De dochter van Jacob verkoopt na diens overlijden in 1588 de kooi aan Pouwels Gerritsz. Daarna is de kooi verdwenen.

B2 - Op 18 augustus 1561 heeft Govert Jacobsz een vogelkooi met een oppervlakte van 9,5 hond, aan de noordzijde grenzend aan de Achterweg. Dit is de enige vermelding van deze kooi.

BH - Op de kaart uit 1611 is deze kooi in de Hoogeveen ingetekend, wie op dat moment de eigenaar is is niet duidelijk. De kooi is onderdeel van een grote transactie van 44 morgen en 3 hond die een groot gebied in de Bovenwech beslaat. De koper is Claes Dircksz van Montfoort en hij koopt het land en de kooi uit de nalatenschap van Sijmon van Lindenburgh. De koop vindt plaats op 2 september 1581.

B3 - In 1609 heeft Cornelis Adriaensz Voshol een oude vogelkooi in de Bovenwech, groot 3 morgen en 3,5 hond met een hypotheek bij Gerrit van Tol. Op 10 mei heeft hij een nieuwe hypotheek bij Cornelis Leendertsz van Tol. Cornelis overlijdt in 1617 en zijn erfgenamen verkopen het land en de kooi aan Ouwe Cornelis Adriaensz, molenaar en Dirck Aelwijnsz.

Aan de Landscheiding liggen op de kaart van 1611 twee vogelkooien en uit de ORA’s komen eveneens twee kooien te voorschijn die aan de Landscheiding liggen. Het is helaas niet bekend welke eigenaar bij welke kooi hoort.

BL 1 - Joost Claesz heeft in 1611 de vogelkooi aan de Landscheiding en verkoopt deze aan Dirck Jacobsz Rijck, de kooi is groot 26 hond (4 morgen en 2 hond). In 1612 (1 december) verkoopt hij de kooi aan Jan Huijch Bruijnen en deze vestigt op 1 april 1613 een hypotheek op land en kooi.

BL 2 - De tweede vogelkooi aan de Landscheiding is van de broers Cornelis en Gerrit Jansz en zij verkopen de oude vogelkooi op 24 april 1616 aan Jacob Dircksz Buijren en Jan Jansz, de laatste op zijn beurt verkoopt zijn deel aan Pieter Leendertsz (1617).
Veenland met een oude vogelkooi

Bp - Het is een wat jongere vogelkooi en wordt voor het eerst vermeld in 1660 en was toen eigendom van Jan Hendricksz Koij, deze is overleden en het land en de kooi wordt verkocht Adriaen Cornelisz van Anen en Cornelis Jansz van Heijningen en deze nemen op 19 juni 1663 een hypotheek op land en kooi.

WG - Willem Hendricksz heeft een vogelkooi en overlijdt rond 1580. Zijn dochter Lijsbeth Willemsdr krijgt bij de boedelscheiding de helft van de vogelkooi, groot 8 hond, gelegen in de Waterganck, langs de Oostkade. Bij de verdere verdeling gaat de kooi naar Aeltje Pietersdr.

Bi 1 - De eerste vermelding van een vogelkooi is op 24 augustus 1565 als Sijmon Philipsz zijn kooi met 9 hond land daarom heen verkoopt aan Wouter Hugens. Een jaar later verkoopt hij de kooi aan Adriaen Claes Hendricksz (22 december 1666).

WZ - De kooi is van Jan Clementsz Keth en als deze overlijdt in 1622, wordt de kooi vekocht aan Hendrick Woutersz Vooreijck. De erfgenamen van Hendrick Woutersz verkopen de kooi in 1633 aan Willem Maertensz Keijser en Cornelis Cornelisz van der Laen.

BU - In 1622 heeft Jacob Dircksz Vercade een vogelkooi in de Butterpolder, tussen de Achterweg en de Voorweg. In 1658 verkopen zijn erfgenamen de kooi aan Adriaen Cornelisz Craen en Weijntje Cornelisdr van der Does inclusief 2 morgen slagturfland.

VN - De kooi in de Vrije Noock wordt het eerst genoemd in 1569 en is eigendom van Cornelis Dammasz en hij heeft een hypotheek op zijn huis en kooi.