Nessepolder

Boskoop

Introductie

In de Nessepolder lagen minstens 3 eendenkooien. Op de kaart van het Hoogheemraadschap staat 1 kooi ingetekend en deze is nog enigzins zichtbaar, de andere twee zijn  gevonden op basis van verhandelingen in de Oud Rechtelijke Archieven van Alphen en de ligging is bepaald dmv aanwijzingen in het archief en de vorm van verkavelingen zichtbaar op de eerste kadasterkaarten (1811-1832). De Nessepolder ligt tegenwoordig in Boskoop in de gemeente Alphen aan den Rijn.

De kooien

Een eerste vermelding over een eendenkooi, de Commers Kooi, is van 10 november 1627 als in een locatie omschrijving de kooi van Commer Gerritsz wordt genoemd als belendend perceel. Op 17 oktober 1635 staa Commer borg voor zijn zonen Dirck en Gerrit, het onderpand is zijn vogelkooi in de Nesse, groot 1 morgen.
In 1644 verkopen de erfgenamen van Commer de kooi en land aan Marrichgen Claesdr, weduwe van Sijmon Claesz.

De tweede vermelding van een kooi in de Nessepolder is van 9 maart 1629 als Sijmon Adrieansz van Leeuwen verkoopt voor de erfgenamen van Jan Cornelisz en Anthonis Cornelisz van Leeuwen de kooi aan Pieter Gerritsz Haen (De Haen Kooi). Groot 8 morgen 3 hond gelegen in de Nespolder vanaf de Otweg tot aan de Baanweg, met een schuldbrief van 800 gulden. Op 8 mei 1662 verkopen de erfgenamen van Pieter Gerritsz Haen de kooi aan Jan Cornelisz Oosterlingh voor een bedrag van 5000 gulden. De kooi en landerijen hadden een aanzienlijke waarde stijging doorgemaakt. Het is ook voorlopig de laatste vermelding van deze kooi.

De derde kooi (De Spijkerboorse Kooi) is onderdeel van een grotere transactie en gaat over de kooi gelegen bij het Spijkerboor. Op 19 mei 1666 verkopen de gebroeders van Leeuwen aan Claes Pietersz Verrijn 19 morgen land met een vogelkooi, gelegen tussen de Otweg en het Spijerboor voor een bedrag van 11.808 gulden.
De volgende vermelding van deze kooi komt uit maart 1728 als ene Lodewijk van Zeller die de kooi vanaf maart 1722 in zijn bezit heeft de kooi verkoopt aan Cornelia Havitius, weduwe van Paulus Stegman, wonende in Amsterdam.
Over het verdere verloop van de drie kooien is niets bekend, waarschijnlijk raken ze in verval. In notariele stukken duikt rond 1810 de naam op van Cornelis Kooten die in de Nessepolder een kooi heeft. De omschrijiving is ‘een gewezen kooi’, wat duidt op een vroegere kooi. Er heeft in 1807 geen registratie van de kooi plaats gevonden hetgeen er op wijst dat de kooi in 1795 al niet meer in gebruik was.

Op de kadaster kaart van 1811 - 1832 zijn de resten van de drie kooien terug te vinden, maar er zijn geen linken van de ingeschreven eigenaars met de namen uit de periode daarvoor. De omschrijvingen in de aanwijzende tafels duiden op het bestaan van de kooibossen rond de kooien.

Kadaster 1811 - 1832

Alphen, sectie E, 3e blad
480, 481, 484 - Gerardus Vergeer en erfgenamen
Bosch, hakhout en water

527, 528, 529 - Jan Bontekoe
, bosch en hakhout

570, 572, 572 - Arie de Jong
Bosch en Hakhout