Eendenkooi Eendes

Geschiedenis

De oudste geschiedenis is nogal onduidelijk en hier lopen de Heerlijkheden Poederooijen en Aalst wat door elkaar. Vast staat dat in 1805 Johan Elias Rom het land met daarin de kooi koopt van Johan Alydus Swaan.

De familie Swaen komt via vererving van de familie Chenel in 1729 in het bezit van het leen. De geschiedenis van het leen 't Huys Puderoyen gaat terug tot 1327. Er zijn geen aanwijzigingen wie in de loop van de tijd de kooi heeft gebouwd.
Uiteindelijk gaat de kooi in 1835 over naar naar P.C. van der Pant en J.C. 't Hooft. In 1945 is de kooi eigendom van de familie van Wassenaar uit Nederhemert (kasteel) en vind een roemloos einde in februari van dat jaar. (zie 'Het verdwijnen van de kooi) 

Kadaster 1811-1832

Aalst, sectie C, 1e blad, 113/114, Blok
Jan Elias Rom uit Poederoijen,
water tot eendenkooi en en bijbehorend kooihuis.

Registraties jachtwet

1807, 1814, 1819, 1824, 1829, 1834
J.E. Rom van Pouderoijen
1839, 1844, 1849
P.C. van der Pant en J.C. 't Hooft, kooiker is C. van der Zalm

Het verdwijnen van de kooi

In de winter 1944/1945 ontstaat niet alleen in Noord Nederland gebrek aan stookmaterialen om de huizen te verwarmen. Zo ook in de Bommelerwaard. Er werden op grote schaal illegaal bomen gekapt en nam in januari 1945 een grote omvang aan en de politie zag geen kans dit afdoende te bestrijden. De toenmalige Burgemeester van Brakel en Poederoijen, Willem Johannes Post, besloot om hier een einde aan te maken. Hij had zijn oog laten vallen op de vervallen eendenkooi van de familie van Wassenaar uit Nederhemert. Op de kooi stonden zeker 1000 bomen en konden mooi als brandhout dienen.

De kooi en bijbehorend weiland werd gekocht door de gemeente van de familie van Wassenaar uit Ophemert en tegelijkertijd sloot de gemeente een verkoopcontract met Gijsbert van Os, die de grond overnam nadat alle bomen verwijderd zouden zijn.
De 7,77 hectare werden door de gemeente gekocht voor fl. 18.500,00 en doorverkocht aan van Os voor fl. 11.000. Op 20 februari werd de eerste koop gesloten en kon begonnen worden met het kappen van de bomen. De bomen waren bestemd voor de gemeenten Poederoijen, Brakel en Zuilichem.
De kosten voor dit kappen bedroegen fl. 2957,00, opgeteld bij het aankoopbedrag waren de totale kosten fl. 21.457,00. Het hout werd verkocht en bracht fl 13.505,00 op, de verkoop van de voormalige eendenkooi genoemde fl. 11.000 en bleef voor de gemeente een batig saldo over van fl. 3.167,00

 Aangezien de gehele transactie tijdens de bezetting heeft plaats gevonden, moest Gedeputeerde Staten van Gelderland nog een toestemming achteraf geen en deze kwam op 28 december 1945. (RAR, 3115, nr 692 en 715)