Ruurlo

'Ruurlose Vogelkoy'

Ruurlo, sectie C, 51, 52, 53, Het Noordelijke Broek

Previous Next

 De eerste vermelding van deze kooi staat op een kaart uit 1651. Het is een kaart van ‘t Groot Souwent offte Rulsbroek’ (GA Huis Ruurlo nr 1262). Op dat moment is De Heerlijkheid Rodelo eigendom van de familie van Heeckeren. Uit de leenakten blijkt het goed over onder andere de jachtrechten, molenrechten, recht van eendenkooi en duiventil, tienden en tijnsen te beschikken. Maar er mocht geen recht worden gesproken. De jachtrechten beperkten zich tot de Rurlse Broeck. De kooi is waarschijnlijk gebouwd door Wolter de Roode van Heeckeren of door zijn zoon Wigbolt. Op dezelfde kaart staat ook de Borckelose Koy in getekend (zie Borculo). De volgende vermelding is een kaart uit 1671 van ’t Lantschap Broeck, op deze kaart staat alleen de Ruulse Koy. (GA Huis Ruurlo nr 1264). 

In 1807 staat de kooi op de verpondingskaart van Huis Ruurlo en vindt er ook registratie plaats van de kooi in het landelijk register. Deze registratie loopt door tot 1850, daarna is er weinig meer bekend over de kooi. Na 1945 is er in ieder geval geen registratie meer geweest.Het aantal vangpijpen en het model van de kooi is erg onduidelijk. Het lijkt op 3 vangpijpen, maar in het relict is er nog slechts 1 te herkennen.
In de tweede helft van de 19e eeuw is men begonnen met het ontginnen van de diverse Broeken langs het stroomgebied van de Berkel. Het Noordelijke Broek en het Lindveldsche Broek. Het is zo goed als zeker dat de Ruurlose kooi daarbij ontmanteld is. Door de ontginning werd de omgeving van de kooi zo goed als drooggelegd (heidevelden) waardoor de watervogels uit dit gebied verdwenen.

Het kooi-relict ligt aan het einde van de Lindveldseweg, achter een stukje bos en is vanaf de openbareweg niet waarneembaar. Er rest slechts nog een klein plasje water en de contouren van een vangpijp en is omgeven door maisvelden. De boerderij ‘De Kooijer’ ligt aan de noordkant op enige afstand van het relict.

Registratie Jachtwet 1807

De eerste registratie is van 1807 t.n.v.  van Heekeren van Kell en de plaatstaanduiding is tot Kell.
Baron W.H.A.C. van Heekeren tot Kell, Ruurlo, Ruurlo
300 rr, 1840, 1845, 1850, dispositie van 6 aug 1842 nr 78

Kadaster 1811 - 1832

Ruurlo, sectie C, in 1 blad, 51,52,53, Het Noordelijke Broek
Baron W.H.A.C. van Heekeren tot Kell, Gouverneur van Gelderland, Arnhem
Elzenbosch, opgaand bosch en kolk als eendenkooi

__________________________
Verpondingskaart uit 1808 (detail, Gelders Archief)