Bennekom/Harseloo

'Die Harseloder Koye'

Geschiedenis

In de venen bij Bennekom hebben ooit twee eendenkooien gelegen. Beide kooien zijn al lang verdwenen en wat nog rest zijn een paar natte weilanden binnen het natuurproject ‘De Binnenveldse Hooilanden’.

Voor het eerst is in 1610 er sprake van een vogelkoy ‘Die Harseloder Koy’, behorende bij het Huis Harseloo. (Oud Archief van het Huis Hoekelum, H.L. Driessen) 

In 1506 komt het Huis en Havezaat in handen van Arendt toe Boecop. In de volgende decennia wordt het versterkte huis uitgebouwd tot een echt kasteel compleet met slotgracht. Het is waarschijnlijk dat in deze bloeiperiode ook de eendenkooi is gebouwd. Uiteindelijk is Joachim van Eck eigenaar van kasteel en gronden, in 1655 komt deze in financiële problemen en moet het gehele goed verkopen. De volgende eigenaar is de familie van Arnhem. Deze wonen zelden op het kasteel en dit raakt dan ook snel in verval. In 1686 wordt voor het eerst melding gemaakt in De Gelderse Lenen van een vogelkoy. Echter op de kaart van N. van Geelkercken uit 1628-1651 (GA, Huis Keppel, 1536) staat de ‘Harsseloo Koy’ al ingetekend, evenals op kaarten uit 1655 (GA, Huis Keppel 1539) en 1663 (GA, 0306 inv. 252-0001)

De volgende vermelding is uit 1721 waarin het leen overgaat naar Frederik Willem Tork.
Twee jaar later wordt de kaart gemaakt waarop huis en havezaat Harseloo staat, samen met de kooi. Het huis staat op de relatief hogere zandgronden, terwijl de kooi in het naburig moerasgebied lag. De verhoudingen op de kaart zijn niet helemaal juist. De kooi lag verder van het huis (zie andere kaarten)

Door geldgebrek raakt het huis steeds meer in verval en wordt uiteindelijk in 1814 afgebroken, de kooi is dan al lang niet meer in gebruik. Van het huis Harseloo rest nu alleen nog een poortgebouw.

Een detail van de kaart uit 1723. De vogelkoy zoals die er waarchijnlijk in die tijd uitzag. Let op de half verscholen kooiker.
'Caart des Hoog Adelijken Huijs en Havesate Harseloo'

(Gelders Archief, 0409 Huis Keppel, inv. 1597)

____________________